Doç. Prof., Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı. Aslı Tetik Vardarlı liderliğinde yürütülen “Erken Evre Akciğer Kanseri Tanısı Alınan Vakaların Ekshalasyon Nefesi Kondensat Örneklerindeki Genomik Profilin Erken Tanı Biyobelirteçleri Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı projenin TÜBİTAK tarafından desteklenmesi uygun görüldü. Proje ile akciğer kanseri erken aşamada daha etkin bir şekilde tespit edilerek hastaların yaşam süresinin uzatılmasına ve sağlık hizmetleri üzerindeki yükün azaltılmasına katkı sağlanacak.
Proje grubunu tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Sağlık alanında Türkiye’nin referans merkezi olan üniversitemiz, TÜBİTAK’a en çok proje sunan ve projeleri en çok kabul gören üniversitelerden biri. Doç. Dr. Aslı Tetik Vardarlı’nın yürüttüğü projeyle en sık görülen kanserler arasında yer alan akciğer kanserinin erken tanısına yönelik çalışmalar yapılacak. “Hocamızı ve ekibini tebrik ediyorum” dedi.
Doç. Akciğer kanseri vakalarının üçte ikisinin ileri evrede tespit edildiğini söyleyen Prof. Dr. Aslı Tetik Vardarlı, “Buna bağlı olarak maalesef cerrahi tedavi şansı azalıyor. Akciğer kanserinde ortalama 5 yıllık hayatta kalma oranı, teşhis anındaki hastalığın evresine bağlı olarak yüzde 4 ila 17 arasında değişmektedir. Bu nedenle akciğer kanserinin erken tanısı için biyobelirteçlerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Projemizdeki amacımız, ekshalasyon havası kondensat örneklerinden elde edilen cfDNA ile tüm genom dizi analizini gerçekleştirerek erken tanıda biyobelirteç olarak erken evre akciğer kanserinin moleküler patogenezinden sorumlu değişikliklerin özelliklerini ortaya koymaktır. Erken evre akciğer kanserinin moleküler patolojisinden sorumlu tüm somatik mutasyonları tespit etmek için invaziv formül. koymaktır. “Projemizin benzersizliği, daha önce tümör dokusu veya sıvı biyopsi örnekleri üzerinde gerçekleştirilen genomik analizler yerine, tüm genom dizi analizini, nefesle verilen nefes havası yoğunlaşma örneklerinden elde edilen cfDNA örneklerini kullanarak gerçekleştirmesinde yatmaktadır” dedi.
“Kanser hastalarıyla sağlıklı bireylerin genom profilleri karşılaştırılacak”
Projenin bir vaka kontrol çalışması olduğunu belirten Doç. Tetik Vardarlı, “Erken evre akciğer kanseri tanısı almış vakalardan ve kanser tanısı almamış sağlıklı bireylerden nefesle verilen nefes havası kondensat örnekleri toplanacak. Bu örnekler üzerinde tüm genom dizi analizi yapılacak ve kanser hastalarında tespit edilen genomik değişiklikler sağlıklı kontrol seti ile karşılaştırılarak risk puanları belirlenecek. Risk puanı en yüksek olan genler belirlenecek ve bu genler için akciğer kanseri erken teşhis paneli tasarlanacak. Bu panel kullanılarak şüpheli vakaların nefesten verilen nefes yoğunlaşması örnekleri analiz edilecek ve genomik değişikliklerin hastalığın erken teşhisinde kullanılabilirliği değerlendirilecektir. Elde ettiğimiz bulgularla uzun vadede tasarlanması planlanan erken evre akciğer kanseri panelinin, daha geniş hasta grubunda, yeni nesil sıralama platformlarında hayata geçirilmesi ve klinik rutin pratiğimize girmesi halinde ömrünün artmasını bekliyoruz. Hasta sayısı uzayacak ve tedavi giderlerinde ciddi bir azalma yaşanacak. “Gelecekte eğer başarılı olursak, tasarlanması planlanan erken evre akciğer kanseri panelini tescil ettirerek ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyoruz” dedi.
Doç. Dr. Tetik Vardarlı, projenin kanser araştırmalarında ve hedefe yönelik yeni tedavi stratejilerinin belirlenmesinde değerli bir adım olacağını ve bilimsel literatüre katkı sağlayarak Türkiye’nin ulusal ve uluslararası düzeyde değerli bir yer kazanmasına yardımcı olacağını öngördüklerini belirtti.
Multidisipliner ekip
Proje ekibinde; EÜ Ege Üniversitesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cumhur Gündüz, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Göksel, Patoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Veral, Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Doçenti Dr. Recep Savaş. Dr. Tevfik İlker Akçam, Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Pelit, Uzman Dr. Haydar Karakuş, Dr. Su Özgür, Dr. Doç. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Prof. Dr. Ozan Usluer, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Araştırma Anabilim Dalı Arş. Görmek. Aycan Aşık rol alıyor. Projenin danışmanlığını AB Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kutsal Turhan ve Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Dr. Prof. Dr. Kenan Can Ceylan yapıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
